Cơ chế xin - cho!

Nhắc đến hai chữ "xin - cho" thì hiển nhiên tất cả người dân Việt Nam đều thuộc nằm lòng. Bài viết Cơ chế xin - cho "đúng đắn" quá lâu của tác giả Nguyễn Sĩ Dũng (http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/166696/co-che-xin-cho-dung-dan-qua-lau.html) đã phản ánh thực tế "phũ phàng" của cơ chế này.

Cơ chế xin-cho là một trong những tàn dư còn sót lại của thời kỳ bao cấp. Nét đặc trưng quan trọng nhất của cơ chế này là quyền tự do ý chí to lớn của người cho, và vị thế thấp kém của người xin, một vị thế "Bắt ở trần phải ở trần-Cho may ô mới được phần may ô".Công bằng mà nói, cơ chế xin-cho, cũng như mọi loại cơ chế, đều có hoàn cảnh lịch sử riêng của nó. Với một hoàn cảnh lịch sử nhất định, xin-cho, cũng như bao cấp, đều là cần thiết và đúng đắn. Vấn đề chỉ là: nó "đúng đắn" quá lâu, và trong điều kiện mới, khi những ràng buộc chặt chẽ về pháp lý, về tư tưởng và đạo đức không còn, cơ chế xin-cho đang là một thứ máy cái đẻ ra tiêu cực.

Về mặt pháp lý, trước đây sở hữu tư nhân không được pháp luật công nhận. Việc khai thác cơ chế xin-cho để làm giàu vì vậy ít có động lực và cơ hội để xảy ra. Mặc dù, những chuyện như lấy lòng cô mậu dịch để mua được mấy lạng thịt ngon hơn, hay làm quen với cô bán gạo để đỡ phải xếp hàng thì vẫn xảy ra. Những chuyện này làm chúng ta khó chịu, nhưng không gây tổn hại quá lớn đối với sự công bằng xã hội. Ngày nay, thì mọi chuyện đã khác. Các tỷ lệ phần trăm từ các dự án, các hợp đồng, các nguồn tín dụng... đang chảy vào túi của cả người cho, lẫn của người xin. Và sở hữu tư nhân được pháp luật công nhận có thể bắt đầu từ những nguồn mà pháp luật hoàn toàn không công nhận.

Về mặt tư tưởng-đạo đức, sức ép to lớn của những yếu tố điều chỉnh hành vi này đang mất dần tác dụng. Chúng ta không tỏ ra vô thần hơn, nhưng rõ ràng đang vô đạo hơn. Đã vậy thì khai thác cơ chế xin-cho là một cách làm giàu dễ được lựa chọn.

Ở ta hiện nay có thể xin rất nhiều thứ và cho cũng rất nhiều thứ. Ngân sách, chức tước, bằng cấp, dự án, tín dụng, đất đai, các nguồn tài nguyên v.v. và v.v. là những thứ đều có thể xin và đều có thể cho. Kể hết ra thì nhiều thứ lắm, nhưng chung quy vẫn là hai thứ quan trọng nhất: tiền và quyền.

Và hầu hết người dân Việt bị ảnh hưởng và "bị triệt buộc" sống trong cơ chế này khi có việc liên quan đến chính quyền, nhà nước...

Lời Chúa: Mt 7,7-12:

7 Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Hãy xin thì sẽ được, hãy tìm thì sẽ gặp, hãy gõ cửa thì sẽ mở cho. 8 Vì bất cứ ai xin thì sẽ nhận được, ai tìm thì sẽ gặp, ai gõ cửa sẽ mở cho. 9 Nào ai trong các con thấy con mình xin bánh, mà lại đưa cho nó hòn đá ư? 10 Hay là nó xin con cá mà lại trao cho nó con rắn ư? 11 Vậy nếu các con, dù là kẻ xấu, còn biết lấy của tốt mà cho con cái, thì huống chi Cha các con, Đấng ở trên trời, sẽ ban những sự lành biết bao cho kẻ cầu khẩn Người!

12 "Vậy tất cả những gì các con muốn người ta làm cho mình, thì chính các con hãy làm cho người ta như thế: Đấy là điều mà Lề luật và các tiên tri dạy".

                 (Nguồn: Ủy ban Thánh Kinh / HĐGMVN)

Lời Chúa hôm nay cũng cho mỗi người chúng ta cảm nghiệm một cơ chế xin - cho mà chính Chúa Giêsu dạy: "cứ xin, cứ tìm, cứ gõ" và kết quả là :" sẽ được, sẽ thấy, sẽ mở cho". Lí do vì sao? Ngoài xã hội chúng ta cũng phải xin, phải tìm, phải gõ nhưng mấy khi ta xin được, tìm thấy. Nhưng Đấng mà ta khấn xin là chính Chúa, là Cha ta. Chúa nói chúng ta cầu nguyện với Chúa không phải là mối quan hệ trên dưới, kẻ có quyền hay không quyền, cho hay không cho... mà là trong quan hệ tình yêu cha con. Ngài mong chúng ta cầu nguyện với trọn tấm lòng và niềm tin phó thác.

Chúa Giêsu đang nói với chúng ta là những người đang thuộc về Người. Đang tin vào Người và đang ở trong Người. Nên mỗi người trong chúng ta hãy vững tin vào lời cầu xin với Người. Người sẽ ban cho chúng ta những điều tốt lành nhất, để chúng ta sống đúng với phẩm giá của mình. Trong việc tìm kiếm chân lý, mỗi người sẽ được Thần Khí của Người khai mở để chúng ta hiểu rõ, giúp chúng ta tìm ra chân lý và sự thật, đem lại hạnh phúc cho cuộc sống của chúng ta.

Lạy Chúa Giêsu. Xin cho mỗi người chúng con luôn vững tin trong cầu nguyện với những lời cầu xin và nhận ra những ơn ban của Chúa, để chúng con vui sống trong cuộc sống hôm nay và mang lại hạnh phúc cho đời sau.